Nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów odsetek za zwłokę od należności budżetowych oraz od innych należności, do których zastosowanie znajdują przepisy Ordynacji podatkowej (art. 23 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w skr. "updof").

Przez należności budżetowe należy rozumieć zarówno należności budżetu państwa, jak i budżetów samorządowych.

Do należności budżetowych należą:

• wszelkiego rodzaju podatki oraz opłaty (opłata skarbowa, targowa, miejscowa, administracyjna);
• odsetki naliczane od dnia zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku do dnia, w którym okres ich używania przekroczył rok (naliczone i zapłacone na podstawie art. 22e ust. 1 pkt 4 updof);
• inne należności publicznoprawne, co do których przepisy prawa wyraźnie stanowią, że są one dochodem budżetu państwa albo dochodem budżetów jednostek samorządu terytorialnego, np. cła.

Należności, do których zastosowanie znajdują przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa (w skr. "Ordynacja") to niepodatkowe należności budżetu państwa, do których ustalenia lub określenia uprawnione są organy inne niż podatkowe. Są to np.:

• wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
• składki na ubezpieczenia społeczne, także na ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
• wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa,
• składki na Fundusz Pracy,
• opłata produktowa
• wpłaty z tytułu kwot nienależnych i dodatkowych, o których mowa w ustawie o cenach.

Zgodnie z przepisami Ordynacji odsetki za zwłokę należne są od:

• zaległości podatkowej,
• nienależnych nadpłat,
• nienależnych zwrotów podatku,
• nienależnego wynagrodzenia płatników lub inkasentów oraz
• nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek.

Dla innych niż podatki należności, odsetki za zwłokę należne będą w przypadku nieterminowego uregulowania należności.

Stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8% (art. 56 § 1 Ordynacji). Natomiast w przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty i zapłaty w całości, w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, zaległości podatkowej, stosuje się obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 75% stawki podstawowej (art. 56 § 1a Ordynacji).

Opłata prolongacyjna
Przepisy uupdof nie wyłączają bezpośrednio spod pojęcia kosztów uzyskania przychodów opłaty prolongacyjnej, która jest należna przede wszystkim w związku z rozłożeniem podatku na raty albo odroczeniem terminu jego płatności. Stawka opłaty prolongacyjnej wynosi 50% stawki odsetek za zwłokę ( art. 57 § 2 Ordynacji). Opłata prolongacyjna będzie mogła stanowić koszt uzyskania przychodu, o ile podatnik wykaże, że miała ona co najmniej pośredni związek z możliwością uzyskiwania przychodów. Zazwyczaj jednak związek o takim charakterze będzie istniał, z uwagi na to, że odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenie go na raty będzie warunkiem koniecznym utrzymania płynności finansowej, umożliwiającej dalsze prowadzenie działalności.

Uwaga!
Nie podlegają przepisom Ordynacji świadczenia pieniężne wynikające ze stosunków cywilnoprawnych np. naliczone przez gminę odsetki od nieuiszczonych w terminie płatności opłat za wieczyste użytkowanie gruntów, w związku z czym odsetki takie nie będą wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 18 updof.

Podstawa prawna:
1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
2. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa