Wstęp

Podatek od wydobycia niektórych kopalin został wprowadzony w Polsce 18 kwietnia 2012 r. tj. w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 2 marca 2012 r. o podatku od wydobycia niektórych kopalin (Dz. U. z 2018 r. poz. 228). Powyższy podatek stanowi dochód budżetu państwa i jest pobierany przez Krajową Administrację Skarbową.

Podatek od wydobycia niektórych kopalin obejmował początkowo wyłącznie wydobycie miedzi oraz srebra. Ustawą z dnia 25 lipca 2014 r. o specjalnym podatku węglowodorowym (Dz. U. poz. 1215) zostały wprowadzone zmiany do ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin w konsekwencji których, począwszy od 1 stycznia 2016 r. objęte opodatkowaniem zostało dodatkowo wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego. Jednakże podatek od wydobycia tych węglowodorów będzie pobierany od 1 stycznia 2020 r. Niemniej jednak podmioty zostały zobligowane do spełniania obowiązków pomiarowych, ewidencyjnych i związanych ze składaniem deklaracji podatkowych już od 1 stycznia 2016 r.

Przedmiot opodatkowania

Przedmiotem opodatkowania podatkiem jest wydobycie miedzi, srebra, ropy naftowej lub gazu ziemnego.

Podatnik

Podatnikiem podatku jest - dokonująca w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej wydobycia miedzi, srebra, gazu ziemnego lub ropy naftowej - osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, w tym spółka cywilna, której wspólnikom udzielono koncesji na postawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze.

Obowiązek podatkowy

W zakresie wydobycia miedzi oraz srebra, obowiązek podatkowy powstaje w dniu wyprodukowania koncentratu z wydobytego przez podatnika urobku rudy miedzi. W przypadku gdy podatnik nie produkuje koncentratu z wydobytego urobku rudy miedzi, obowiązek podatkowy powstaje w dniu wydobycia tego urobku.
W zakresie wydobycia gazu ziemnego lub ropy naftowej, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wprowadzenia gazu ziemnego lub ropy naftowej do sieci przesyłowej lub bezpośrednio do sieci dystrybucyjnej albo z chwilą załadunku gazu ziemnego lub ropy naftowej na inny środek transportu.

Podstawa opodatkowania oraz stawka podatku

• w odniesieniu do miedzi i srebra

Podstawę opodatkowania podatkiem stanowi ilość miedzi oraz srebra zawarta w wyprodukowanym koncentracie. W przypadku gdy podatnik nie produkuje koncentratu z wydobytego urobku rudy miedzi, podstawę opodatkowania podatkiem w zakresie wydobycia miedzi oraz srebra stanowi ilość miedzi oraz srebra zawarta w urobku rudy miedzi.
Stawki podatku są określane oddzielnie dla tony miedzi i kilograma srebra. Stawki podatku są obliczane miesięczne na podstawie średniej arytmetycznej dziennych notowań miedzi na London Metal Exchange (LME) i średniej arytmetycznej dziennych notowań srebra na London Bullion Market Association (LBMA) oraz średniej arytmetycznej średnich kursów dolara amerykańskiego do złotego ogłoszonych przez Narodowy Bank Polski.

• w odniesieniu do ropy naftowej i gazu ziemnego

Podstawę opodatkowania podatkiem w zakresie wydobycia gazu ziemnego lub ropy naftowej stanowi wartość wydobytego gazu ziemnego lub wydobytej ropy naftowej. Zarówno dla gazu ziemnego jak i ropy naftowej została określona procentowa stawka podatku, która liczona jest od wartości wydobytego gazu ziemnego i ropy naftowej. Wartość wydobytego gazu ziemnego lub ropy naftowej stanowi iloczyn ilości wydobytej kopaliny oraz jej średniej ceny. Średnia miesięczna cena gazu ziemnego ustalana jest na podstawie średniej arytmetycznej dziennych notowań gazu ziemnego na Towarowej Giełdzie Energii S.A. Natomiast średnia miesięczna cena ropy naftowej ustalana jest na podstawie średniej arytmetycznej dziennych notowań ropy naftowej ustalonych przez Organization of the Petroleum Exporting Countries (OPEC) oraz średniej arytmetycznej średnich kursów dolara amerykańskiego do złotego ogłoszonych przez Narodowy Bank Polski. Stawki podatku od wydobycia gazu ziemnego i ropy naftowej zostały rozróżnione ze względu na typ złoża wynikający z jego właściwości tj. ze względu na jego przepuszczalność i porowatość. Zwolnieniem od podatku zostało objęte wydobycie gazu ziemnego i ropy naftowej z odwiertów o niskiej produktywności.

Właściwość organów podatkowych

Organami podatkowymi właściwymi w zakresie miedzi i srebra jest Naczelnik Urzędu Skarbowego w Legnicy oraz Dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu. Natomiast w odniesieniu do ropy naftowej lub gazu ziemnego, właściwi są naczelnicy urzędów skarbowych i dyrektorzy izb administracji skarbowej ze względu na adres siedziby podatnika.

Deklaracja podatkowa oraz termin płatności podatku

Podatnik jest obowiązany, bez wezwania, składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklarację podatkową oraz obliczać i wpłacać podatek na rachunek Urzędu Skarbowego w Nowym Targu za miesięczne okresy rozliczeniowe, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Począwszy od 1 stycznia 2016 r. deklaracje są składane wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Wzór deklaracji określa rozporządzenie Ministra Finansów z 22 grudnia 2015 r. w sprawie wzoru deklaracji dla podatku od wydobycia niektórych kopalin (Dz.U. poz. 2309 i z 2017 r. poz. 326).

Pomiary oraz ewidencje pomiarów

• w odniesieniu do miedzi i srebra

Podatnik jest zobligowany do pomiaru zawartości miedzi i srebra w wydobytym urobku rudy miedzi, przy czym pomiary zawartości miedzi w wydobytym urobku następują każdego dnia, a pomiary zawartości srebra są dokonywane za każdy miesiąc na podstawie pobranych próbek dziennych. Z dniem 1 listopada 2014 r. obowiązek pomiarowy wprowadzony został również w obniesieniu do urobku rudy miedzi przekazywanego na cele badawcze (w tym także urobku rudy miedzi poddanego przeróbce przed przekazaniem na cele badawcze).

• w odniesieniu do ropy naftowej lub gazu ziemnego

Podatnik wydobywający gaz ziemny lub ropę naftową jest zobligowany do pomiaru, z zastosowaniem przyrządów pomiarowych, ilości odpowiednio gazu ziemnego lub ropy naftowej wprowadzonych w danym miesiącu do sieci przesyłowej lub bezpośrednio do sieci dystrybucyjnej albo załadowanych na inny środek transportu.
Obowiązek pomiarowy obowiązuje również w odniesieniu do gazu ziemnego, ropy naftowej, wykorzystanych w danym miesiącu na cele badawcze oraz wydobytych z odwiertu rozpoznawczego lub wydobywczego.
Pomiarów dokonuje się w chwili wprowadzania gazu ziemnego lub ropy naftowej do sieci albo w chwili ich załadunku na inny środek transportu.