MAP - Procedura wzajemnego porozumiewania się w indywidualnych sprawach
1. Informacje ogólne
Wszystkie zawarte przez Polskę umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (umowy) przewidują procedurę wzajemnego porozumiewania się (Mutual Agreement Procedure – MAP), w trakcie której właściwe władze umawiających się państw dążą do wyeliminowania podwójnego opodatkowania.
Zgodnie z art. 25 ust. 1 Modelowej Konwencji OECD (MK OECD), na której wzorowana jest większość umów zawartych przez Polskę, jeżeli osoba uzna, że działania jednego lub obu umawiających się państw powodują lub spowodują jej opodatkowanie, które jest niezgodne z postanowieniami niniejszej konwencji, wówczas może ona, niezależnie od środków odwoławczych przewidzianych w prawie wewnętrznym tych państw, przedstawić swoją sprawę właściwemu organowi tego państwa, w którym ma ona miejsce zamieszkania lub siedzibę lub (jeżeli w danej sprawie mają zastosowanie postanowienia art. 24 ust. 1) właściwemu organowi tego umawiającego się państwa, którego jest obywatelem. Sprawa winna być przedłożona w ciągu trzech lat, licząc od dnia pierwszego urzędowego zawiadomienia o działaniu powodującym opodatkowanie niezgodne z postanowieniami niniejszej konwencji.
Właściwy organ, jeżeli uzna zarzut za uzasadniony i jeżeli nie może spowodować zadowalającego rozwiązania, podejmie starania, aby przypadek ten uregulować w drodze porozumienia polubownego z właściwym organem drugiego umawiającego się państwa, tak aby zapobiec opodatkowaniu niezgodnemu z niniejszą konwencją. Osiągnięte w ten sposób porozumienie zostanie wprowadzone w życie bez względu na terminy przewidziane przez ustawodawstwo wewnętrzne umawiających się państw (art. 25 ust. 2 MK OECD).
Większość zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania nie przewiduje arbitrażu jako dodatkowego etapu procedury wzajemnego porozumiewania się.
Procedura wzajemnego porozumiewania się ma charakter niezależny w stosunku do procedur przewidzianych w prawie krajowym. Złożenie wniosku o wszczęcie procedury wzajemnego porozumiewania się nie stanowi przeszkody do skorzystania z instrumentów prawnych (np. odwołanie od decyzji, wniosek o stwierdzenie nadpłaty, skarga sądowa) przewidzianych w prawie wewnętrznym państw-stron właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Należy jednak zwrócić uwagę, że prawomocny wyrok sądu będzie wiążący dla Ministra Finansów w zakresie oceny danej sprawy.
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie przewidują terminu na zawarcie porozumienia. Czas trwania procedury zależy od współpracy z zagranicznymi organami podatkowymi, uzyskania informacji od organów podatkowych, również od dostarczenia dodatkowych informacji przez podatnika w toku procedury.
Od zawartego porozumienia nie ma możliwości odwołania się.
2. Wniosek o wszczęcie procedury wzajemnego porozumiewania się
Wniosek o wszczęcie procedury wzajemnego porozumiewania się należy sporządzić w formie pisemnej i w języku polskim.
Wniosek należy złożyć w ciągu trzech lat, licząc od dnia pierwszego urzędowego zawiadomienia o działaniu powodującym opodatkowanie niezgodne z postanowieniami właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Poszczególne umowy mogą określać inny termin na złożenie wniosku (np. Włochy 2 lata, Meksyk 4,5 roku).
Wniosek o wszczęcie procedury wzajemnego porozumiewania się nie podlega opłacie skarbowej.
Wniosek należy wysłać na adres:
Ministerstwo Finansów
Departament Podatków Dochodowych
ul. Świętokrzyska 12
00-916 Warszawa
Występowanie do organów drugiego państwa o przeprowadzenie procedury wzajemnego porozumiewania się wymaga uprzedniego zbadania, czy wniosek został złożony w terminie oraz czy w danej sprawie doszło do naruszenia umowy. Ponadto konieczne jest jednoznaczne ustalenie stanu faktycznego sprawy.
W związku z powyższym wniosek powinien zawierać:
1) Dane identyfikujące Wnioskodawcę – imię i nazwisko albo nazwę, adres zamieszkania albo siedziby i numer identyfikacji podatkowej.
2) Wskazanie państw oraz przepisów umowy, których dotyczy wniosek.
3) Wskazanie daty pierwszego urzędowego zawiadomienia o działaniu powodującym opodatkowanie niezgodne z umową.
4) Wskazanie lat podatkowych objętych wnioskiem.
5) Opis stanu faktycznego sprawy – wszelkie istotne informacje związane ze sprawą.
Zakres niezbędnych informacji jest każdorazowo uzależniony od charakteru danej sprawy. Informacje te w szczególności powinny zawierać:
a) wskazanie rodzaju dochodów/przychodów objętych wnioskiem,
b) wskazanie kraju rezydencji podatkowej Wnioskodawcy,
c) opis okoliczności powodujących opodatkowanie niezgodne z umową.
W przypadku, gdy zakres informacji zawartych we wniosku będzie niewystarczający, Wnioskodawca zostanie pisemnie poproszony o przekazanie dodatkowych informacji.
6) Uzasadnienie wniosku – przedstawienie przez Wnioskodawcę własnego stanowiska w sprawie.
7) Informację na temat krajowych lub zagranicznych postępowań dotyczących sprawy objętej wnioskiem.
8) Zobowiązanie Wnioskodawcy do dostarczenia wszelkich dodatkowych informacji i dokumentów mogących mieć wpływ na wynik sprawy.
Do wniosku należy dołączyć kopię dokumentów poświadczających istotne dla sprawy informacje, w szczególności rozliczeń podatkowych dokonanych w drugim państwie oraz korespondencji z organami podatkowymi tego państwa, kopie decyzji podatkowych, protokołów kontroli lub innych dokumentów świadczących o zaistnieniu podwójnego opodatkowania. Kopię dokumentów obcojęzycznych należy dostarczyć wraz z tłumaczeniem na język polski.
3. Procedura wzajemnego porozumiewania się w sprawach dotyczących podmiotów powiązanych
Procedury wzajemnego porozumiewania się w sprawach dotyczących podmiotów powiązanych cechują się odrębnościami proceduralnymi. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w osobnym tekście na stronie pod adresem:
4. Materiały OECD
Wiele interesujących informacji dotyczących procedury wzajemnego porozumiewania się można znaleźć na oficjalnej stronie OECD.
Na uwagę zasługują w szczególności:
- statystyki dotyczące procedury w poszczególnych krajach (MAP Statistics)
- informacje dotyczące procedury w poszczególnych krajach (MAP Profiles)
- Modelowa Konwencja OECD wraz z Komentarzem.