W dniu 29 września 2017 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano:

1)      rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 29 września 2017 r. sprawie danych zamieszczanych we wnioskach, deklaracjach i powiadomieniach oraz załączanych dokumentów (poz. 1815) http://www.dziennikustaw.gov.pl/du/2017/1815/1 .

2)      rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 29 września 2017 r. uchylające rozporządzenie w sprawie danych zamieszczanych we wnioskach, deklaracjach i powiadomieniach oraz załączanych dokumentów (poz. 1807)  http://www.dziennikustaw.gov.pl/du/2017/1807/1 uchylające rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 sierpnia 2016 r. w sprawie danych zamieszczanych we wnioskach, deklaracjach i powiadomieniach oraz załączanych dokumentów (Dz. U. poz. 1299).

Rozporządzenia weszły w życie 2 października 2017 r.

Konieczność zmiany przepisów krajowych wynika z upływu okresu przejściowego dla stosowania we wnioskach i pozwoleniach danych innych niż określone w załączniku A do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/2446 z dnia 28 lipca 2015 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do szczegółowych zasad dotyczących niektórych przepisów unijnego kodeksu celnego – (link do aktualnej wersji rozporządzenia delegowanego, w związku z wdrożeniem unijnego systemu Decyzje Celne (Customs Decisions System – CDS) do obsługi wniosków i decyzji celnych (zgodnie z art. 2 ust.5 i 7 rozporządzenia delegowanego).

Od 2 października 2017 r., po upływie okresu przejściowego, należy stosować dla wniosków i decyzji dane zharmonizowane, zgodnie z wymogami określonymi w załączniku A do rozporządzenia delegowanego.

 

Utrzymuje się dotychczasowe regulacje krajowe w zakresie wymogów dla krajowych wniosków (wskazanych w § 2 rozporządzenia w sprawie danych), z niewielkimi wyjątkami.

Szczegółowe wyjaśnienia projektowanych zmian opisano w uzasadnieniu do rozporządzenia dostępnym na stronie BIP RCL: http://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12301701/katalog/12452524#12452524

12 sierpnia 2016 r. w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej pod pozycją 1228 została ogłoszona Ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy - Prawo celne oraz niektórych innych ustaw.  Ustawa weszła w życie 20 sierpnia 2016 r.

Zasadniczym celem powołanej ustawy jest dokonanie w polskim porządku prawnym zmian służących stosowaniu unijnego kodeksu celnego oraz przepisów wykonujących jego przepisy.

Unijny kodeks celny został ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego   i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. Wszedł on w życie dnia 30 października 2013 r., a stosowany co do zasady jest od dnia 1 maja 2016 r. Łącznie z unijnym kodeksem celnym stosowane są również rozporządzenia go wykonujące.

Unijny kodeks celny zastąpił obowiązujący od ponad 20 lat Wspólnotowy Kodeks Celny oparty na integracji procedur celnych stosowanych oddzielnie przez poszczególne państwa członkowskie w latach 80. Od momentu wejścia w życie Wspólnotowy Kodeks Celny był wielokrotnie i w znaczący sposób zmieniany w celu rozwiązania określonych problemów oraz w następstwie istotnych zmian w prawodawstwie zarówno unijnym, jak i międzynarodowym.

W 2008 r., w ramach reformy prawa celnego, ustanowiony został tzw. zmodernizowany kodeks celny, który jednak poza jego art. 30 nie był stosowany ze względu na brak przepisów wykonawczych. W 2011 r. zapadła decyzja o przekształceniu zmodernizowanego kodeksu celnego w unijny kodeks celny.

Głównym celem unijnego kodeksu celnego jest poprawa funkcjonowania unii celnej jako całości, poprzez jednolite stosowanie przepisów celnych na całym obszarze Unii Europejskiej przez krajowe służby państw członkowskich. Unia celna jest podstawą Unii Europejskiej.

Najważniejsze cele szczegółowe unijnego kodeksu celnego to:

1)      ułatwienie legalnej wymiany handlowej oraz zwalczanie nadużyć poprzez określenie prostych i ekonomicznie uzasadnionych procedur celnych oraz szybkie i ujednolicone postępowanie celne;

2)      równowaga pomiędzy obowiązkiem organów celnych zapewnienia prawidłowego stosowania przepisów celnych a prawem przedsiębiorców do sprawiedliwego traktowania; 

3)      wszystkie transakcje celne i handlowe powinny być przeprowadzane elektronicznie, a systemy informacyjno–komunikacyjne wykorzystywane w operacjach celnych powinny oferować przedsiębiorcom we wszystkich państwach członkowskich takie same ułatwienia;

4)      wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych powinno towarzyszyć zharmonizowane i ujednolicone stosowanie kontroli celnych przez państwa członkowskie w celu zapewnienia równoważnego poziomu tych kontroli w całej Unii tak, aby nie dopuszczać do zachowań zakłócających konkurencję.

Przepisy ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektórych innych ustaw mają charakter uzupełniający w stosunku do unijnych przepisów celnych. Zgodnie bowiem z normą zawartą w art. 3 ust. 1 lit. a Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Unia Europejska posiada tzw. wyłączne kompetencje w dziedzinie unii celnej, co oznacza, że jedynie Unia Europejska może stanowić prawo oraz przyjmować akty prawnie wiążące w tym zakresie. Państwa członkowskie mogą to czynić wyłącznie z upoważnienia Unii lub w celu wykonania aktów Unii. Rzeczypospolita Polska czyni to właśnie w ustawie – Prawo celne.

Do ustawy - Prawo celne wprowadzone zostały zmiany polegające na:

• dostosowaniu nazw instytucji prawa celnego do unijnego kodeksu celnego, 
• zastąpieniu powołanych przepisów Wspólnotowego Kodeksu Celnego odpowiednimi przepisami unijnego kodeksu celnego,
• uchyleniu przepisów krajowych niezgodnych z nowymi rozwiązaniami zawartymi w unijnym kodeksie celnym,
• wprowadzeniu nowych rozwiązań w celu wykonania unijnych regulacji celnych.

Do istotniejszych zmian Prawa celnego należą:

1)        przepisy dotyczące postępowania celnego -  dotychczas do postępowania w sprawach celnych stosowany był odpowiednio Dział IV Ordynacji podatkowej, z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów prawa celnego. Nowe brzmienie art. 73 ustawy znacznie ogranicza stosowanie Ordynacji podatkowej do postępowania celnego.

Konieczność ograniczenia stosowania w postępowaniu przed organami celnymi przepisów Ordynacji podatkowej wynika zarówno z ustanowienia na poziomie unijnego prawa celnego szczegółowych regulacji procesowych, jak i z poglądów Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który stoi na stanowisku jednolitego stosowania prawa celnego na obszarze celnym Unii Europejskiej;

2)        przepis art. 10 ust. 3 ustawy wprowadzający upoważnienie dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych do wydania rozporządzenia w sprawie świadectw potwierdzających niepreferencyjne pochodzenie towarów; 

3)        przepis art. 10a ustawy wprowadzający obowiązek rejestracji na Platformie Usług Elektronicznych Służby Celnej w przypadku wymiany informacji z organami celnymi drogą elektroniczną;

4)        przepis art. 10b regulujący kwestie podpisywania dokumentów elektronicznych;

5)        przepis art. 17a wprowadzający podstawę udzielania pozwolenia na korzystanie z procedury TIR i pozwolenia na uproszczenie przy obejmowaniu towarów procedurą TIR;

6)        uproszczenie trybu regulowania sytuacji towaru w przypadku drobnych wykroczeń przemytniczych – w wyniku dodania pkt 3 w art. 31 w ust. 1 ustawy, sprawca wykroczenia po przyjęciu mandatu karnego, będzie informowany przez organ celny o możliwości zrzeczenia się nielegalnie wprowadzonego towaru na rzecz Skarbu Państwu. W przypadku zaaprobowania tego sposobu postępowania, wyroby tytoniowe i produkty lecznicze, a także pod pewnymi warunkami napoje alkoholowe i kosmetyki, zgodnie z art. 31 ust. 4 i 5 Prawa celnego będą niszczone – bez konieczności długotrwałej procedury orzekania przez sąd przepadku towaru na rzecz Skarbu Państwa;

7)        przepis art. 73c ustawy uznający, na potrzeby stosowania przepisów prawa celnego, za osobę również spółkę cywilną.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektórych innych ustaw zmienia, oprócz ustawy – Prawo celne, również 22 inne ustawy, w tym ustawę o podatku od towarów i usług, ustawę o podatku akcyzowym czy ustawę o Służbie Celnej.