Podmioty przeprowadzające transakcje z podmiotem powiązanym, oraz podmioty dokonujące transakcji w wyniku których zapłata przekazywana jest do terytorium lub kraju stosującego szkodliwą konkurencję podatkową, zobligowane są do prowadzenia szczególnej dokumentacji w zakresie stosowania cen transferowych. Obowiązki te zostały określone w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, oraz art. 25a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Instytucja powiązań między podmiotami, odnosi się do sytuacji unormowanych odpowiednio w art. 11 ust. 1 i ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, oraz art. 25 ust. 1i ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu warto dodać, że do zakresu podmiotowego obowiązku dokumentacyjnego, oprócz dokonujących transakcji o których mowa wyżej podatników podatku dochodowego od osób prawnych i podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (w tym o ograniczonym obowiązku podatkowym) zaliczyć także należy podatników prowadzących działalność przez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład¹.

Obowiązek dokumentacyjny w zakresie cen transferowych stanowi przede wszystkim korzyść dla podmiotu, który sporządza taką dokumentację. Powyższe wynika między innymi z tego, że przepisy regulujące obowiązek dokumentacyjny pełnią funkcję gwarancyjną, to znaczy, że gwarantują podmiotom powiązanym, że sporządzenie merytorycznie poprawnej dokumentacji, pozwoli ocenić transakcje między nimi, jako spełniające warunki transakcji rynkowych².

Podstawy prawne

1. Poruszony art. 9a ust. 5a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

2. Nawiązano do treści uzasadnienia prawomocnego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 stycznia 2012r. II FSK 1319/10: „(…) Wprowadzone w art. 9a ust. 1, pkt 1-6 u.p.d.o.p. obowiązki dokumentacyjne są wprowadzone po to, by umożliwić podmiotom powiązanym wykazanie, że wynagrodzenie (ceny) w transakcjach zawartych między nimi zostało ustalone na poziomie rynkowym, czyli "na poziomie nie różniącym się od warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niezależne". To oznacza, że trafny był pogląd Sądu pierwszej instancji, że przepis art. 9a u.p.d.o.p. pełni funkcję gwarancyjną, to znaczy, że gwarantuje podmiotom powiązanym, o których mowa w art. 11 ust. 1 i 4, a także art. 11 ust. 5 u.p.d.o.p., że przedłożenie merytorycznie poprawnej dokumentacji, pozwoli ocenić transakcje między nimi, jako spełniające warunki transakcji rynkowych".