Upoważniony przedsiębiorca AEO – zmiany po 1 maja 2016 r.

Instytucja upoważnionego przedsiębiorcy w świetle Unijnego Kodeksu Celnego nie ulega znacznemu przekształceniu. Najistotniejszą zmianą z punktu widzenia przedsiębiorcy jest dodanie nowego kryterium dla wnioskującego o pozwolenie AEOC – standardy kompetencji lub kwalifikacji zawodowych. Zmianie uległo też kryterium przestrzegania przepisów prawa poprzez rozszerzenie o przepisy prawa podatkowego oraz brak skazania za poważne przestępstwo karne związane z działalnością gospodarczą wnioskodawcy. Pewnym nieznacznym modyfikacjom uległy również pozostałe kryteria AEO. Zmiana ta wiąże się z koniecznością ponownej oceny dotychczas przyznanych statusów AEO.

Należy również zwrócić na zmianę nazwy. Nie mówimy już o świadectwie AEO lecz o pozwoleniu AEO.

Podstawa prawna

Z dniem 1 maja 2016 r. zmieniła się podstawa prawna regulująca instytucję upoważnionego przedsiębiorcy. Procedura przyznawania statusu AEO, warunki i kryteria, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie tego statusu, korzyści wynikające z posiadania pozwolenia AEO oraz obowiązki przedsiębiorcy i organów celnych regulują następujące przepisy:

-     rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiającego unijny kodeks celny (UKC) Dz. Urz. UE L 269 z 10.10.2013 r. tom 56 str. 1,

-     rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/2446 z dnia 28.07.2015 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do szczegółowych zasad określających niektóre przepisy unijnego kodeksu celnego (RD) Dz. Urz. UE L 343 z 29.12.2015 r. str. 1,

-       rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/2447 z dnia 24.11.2015 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającego unijny kodeks celny (RW) Dz. Urz. UE L 343 z 29.12.2015 r. str. 558,

-   rozporządzenie delegowane (UE)  z dnia  17.12.2015 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ( UE) nr 952/2013 w odniesieniu do przepisów przejściowych dotyczących niektórych przepisów unijnego kodeksu celnego w okresie, gdy nie działają jeszcze odpowiednie systemy teleinformatyczne, i zmieniające rozporządzenie delegowane (UE) 2015/2446 (przejściowe rozporządzenie delegowane – PRD) Dz. Urz. UE L 69z 15.03.2016 str. 1.

 

Status AEO

Zgodnie z art. 38 UKC przedsiębiorca mający siedzibę na obszarze celnym Unii i spełniający kryteria określone w art. 39 może złożyć wniosek o przyznanie statusu upoważnionego przedsiębiorcy.

Status upoważnionego przedsiębiorcy obejmuje następujące rodzaje pozwolenia:

a) upoważniony przedsiębiorca w zakresie uproszczeń celnych, które umożliwia mu korzystanie z niektórych uproszczeń zgodnie z przepisami prawa celnego - AEOC; lub

b) upoważniony przedsiębiorca w zakresie bezpieczeństwa i ochrony, które uprawnia do korzystania z ułatwień dotyczących bezpieczeństwa i ochrony - AEOS.

Można jednocześnie posiadać oba rodzaje pozwolenia AEOC/AEOS. Świadectwo połączone zachowuje dotychczasowy znacznik literowy AEOF.

Warunki i kryteria

Kryteria i warunki jakie powinna spełniać osoba ubiegająca się o uzyskanie statusu AEO określone zostały w art. 39 UKC i obejmują one:

a) przestrzeganie przepisów prawa - brak poważnego naruszenia lub powtarzających się naruszeń przepisów prawa celnego i przepisów podatkowych, w tym brak skazania za poważne przestępstwo karne związane z działalnością gospodarczą wnioskodawcy;

b) odpowiedni system zarządzania ewidencjami - wykazanie przez wnioskodawcę, iż posiada wysoki poziom kontroli swoich operacji i przepływu towarów zapewniony poprzez system zarządzania ewidencją handlową oraz – w stosownych przypadkach – transportową co umożliwia przeprowadzanie właściwych kontroli celnych;

c) wypłacalność finansową - wypłacalność, którą uznaje się za udowodnioną, gdy wnioskodawca ma dobrą sytuację finansową pozwalającą mu na wypełnianie zobowiązań, stosownie do rodzaju prowadzonej przez niego działalności gospodarczej;

d) standardy kompetencji lub kwalifikacji zawodowych - w odniesieniu do pozwolenia, o którym mowa w art. 38 ust. 2 lit. a) – dotyczy AEOC – spełnienie praktycznych standardów w zakresie kompetencji lub kwalifikacji zawodowych bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością; oraz

e) standardy bezpieczeństwa i ochrony - w odniesieniu do pozwolenia, o którym mowa w art. 38 ust. 2 lit. b) – dotyczy AEOS -  odpowiednie standardy bezpieczeństwa i ochrony, które uznaje się za spełnione, gdy wnioskodawca wykaże, że utrzymuje odpowiednie środki mające na celu zagwarantowanie bezpieczeństwa i ochrony międzynarodowego łańcucha dostaw, w tym w obszarze odnoszącym się do integralności fizycznej i kontroli dostępu, procesów logistycznych, procesów związanych z postępowaniem z określonymi rodzajami towarów, w obszarze odnoszącym się do personelu oraz w obszarze identyfikacji partnerów handlowych.

Przedmiotowe kryteria zostały doprecyzowane w art. 24-28 RW.

Korzyści AEO

Korzyści przysługujące upoważnionym przedsiębiorcom uzależnione są od rodzaju statusu AEO. Wynikają one bezpośrednio z przepisów prawa unijnego i obejmują:

- Mniejszą liczbę kontroli dokumentów i kontroli fizycznych

- Priorytetowe traktowanie przesyłki w przypadku wytypowania do kontroli – przeprowadzenie kontroli poza kolejnością

- Wybór miejsca przeprowadzenia kontroli 

- Uprzednie powiadomienie o wybraniu przesyłki do kontroli

- Szybszy i łatwiejszy dostęp do uproszczeń celnych oraz wyłączność na stosowanie niektórych uproszczeń celnych

- Uznawanie statusu AEO w całej UE oraz z krajami partnerskimi, z którymi UE podpisała odpowiednią umowę,

- Ułatwienia w procesie ubiegania się o status zarejestrowanego agenta, znanego nadawcy i uznanego nadawcy

Dodatkowo w Polsce Służba Celna przyznała szereg dodatkowych uprawnień przedsiębiorcom posiadającym status AEO. Szczegółowo zostały one opisane w materiale dostępnym na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.
 

Ponowna ocena statusu AEO

W świetle art. 250 i art. 251 RD istniejące świadectwa AEO podlegają ponownej ocenie i pozostają ważne do momentu jej przeprowadzenia. Ponowna ocena, zgodnie z art. 345 RW, powinna być przeprowadzona do 1 maja 2019 r.

Ponowna ocena istniejących świadectw AEO będzie przeprowadzana sukcesywnie przez organ celny właściwy ze względu na siedzibę przedsiębiorcy, o czym AEO zostaną poinformowani przez właściwą izbę administracji skarbowej.

Ponowna ocena pozwoleń AEO w kontekście UKC i jego Przepisów Wykonawczych