Od dnia 15 lipca 2016 r. obowiązują przepisy umożliwiające Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej stosowanie generalnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Celem wprowadzenia tych regulacji było określenie granic legalnej optymalizacji podatkowej.

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania

Klauzula znajduje zastosowanie w stosunku do czynności dokonanych przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzecznej z przepisami prawa podatkowego.

Czynność taka nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli sposób działania był sztuczny, tzn. jeżeli nie zostałby zastosowany przez podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej  z przepisami prawa podatkowego.

Szef KAS oceniając, czy sposób działania był sztuczny, bierze pod uwagę występowanie m.in.:

• nieuzasadnionego dzielenia operacji,
• angażowania podmiotów pośredniczących mimo braku uzasadnienia ekonomicznego lub gospodarczego,
• ryzyka ekonomicznego lub gospodarczego przewyższającego spodziewane korzyści inne niż podatkowe w takim stopniu, że należy uznać, że działający rozsądnie podmiot nie wybrałby tego sposobu działania.

W przypadku stwierdzenia czynności mających na celu unikanie opodatkowania, Szef KAS w drodze decyzji, określa skutki podatkowe takich czynności tak, jak gdyby podmiot kierował się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej.

W sytuacji, gdy okoliczności wskazują, że osiągnięcie korzyści podatkowej było jedynym celem dokonanej czynności, skutki podatkowe określa się na podstawie takiego stanu rzeczy, jaki zaistniałby, gdyby czynności nie dokonano.

Klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania nie stosuje się:

• gdy korzyść podatkowa lub suma tych korzyści nie przekracza w okresie rozliczeniowym 100 000 zł;
• do podmiotu, który uzyskał opinię zabezpieczającą;
• do podmiotu, którego wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej nie został załatwiony w terminie;
• do podatku od towarów i usług oraz do opłat i niepodatkowych należności budżetowych;
• jeżeli zastosowanie innych przepisów prawa podatkowego pozwala na przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania.

Od decyzji wydanej w I instancji przez Szefa KAS służy stronie odwołanie, na zasadach ogólnych określonych w Ordynacji podatkowej.

Rada do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania

W celu opiniowania zasadności zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania w indywidualnych sprawach, powołana została Rada do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania. Opinia Rady wydawana jest na wniosek Szefa KAS w toku postępowania lub wniosek strony w odwołaniu od decyzji wydanej z zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.

Opinie zabezpieczające

Wprowadzona procedura przewiduje również możliwość wystąpienia do Szefa KAS
o wydanie opinii zabezpieczającej. Wniosek o wydanie opinii może dotyczyć czynności planowanej, rozpoczętej lub dokonanej i powinien zawieraćⁱ:

• dane identyfikujące wnioskodawcę;
• wskazanie podmiotów dokonujących czynności;
• opis czynności wraz ze wskazaniem związków, o których mowa w przepisach dot. cen transferowych, występujących pomiędzy podmiotami,
• wskazanie celów, których realizacji czynność ma służyć;
• wskazanie ekonomicznego lub gospodarczego uzasadnienia czynności;
• określenie skutków podatkowych, w tym korzyści podatkowych, będących rezultatem czynności objętych wnioskiem;
• przedstawienie własnego stanowiska w sprawie.

Szef KAS wydaje opinię zabezpieczającą, jeżeli przedstawione we wniosku okoliczności wskazują, że do czynności określonej we wniosku nie mają zastosowania przepisy dot. klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.

Wniosek o wydanie opinii podlega opłacie w wysokości 20.000 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku, na następujący rachunek:

Nazwa posiadacza rachunku:

Ministerstwo Finansów

Departament Finansów i Księgowości

00-916 Warszawa, ul. Świętokrzyska 12

Nazwa banku

Narodowy Bank Polski O/O Warszawa

Nr rachunku bankowego

10 1010 1010 0038 2522 3100 0000

Opiniowanie wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej

Nowe regulacje zakładają również możliwość niewydania interpretacji indywidualnej
w zakresie tych elementów stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, co do których istnieje przypuszczenie, że mogą być one przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Zasadność niewydania interpretacji indywidulanej w powyższym zakresie jest opiniowana przez Szefa KAS

Szczegółowe warunki stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania zostały określone w Ordynacji podatkowej, w szczególności w Dziale IIIa tej ustawy.