Informacje podstawowe
VAT to podatek od towarów i usług, który stanowi główne źródło dochodów budżetu państwa. Podatnik sam oblicza i wpłaca do właściwego urzędu skarbowego podatek. Podatek VAT stanowi, co do zasady, różnicę pomiędzy VAT uzyskanym ze sprzedaży towarów klientom (podatek należny) a VAT zapłaconym przy zakupie towarów (podatek naliczony).
VAT jako powszechny podatek obrotowy obciążający tzw. wartość dodaną na każdym etapie produkcji i dystrybucji poszczególnych dóbr (towarów i usług) w Polsce obowiązuje od 1993 r. Od 1 maja 2004 r. jego kształt dostosowano do wspólnego unijnego systemu podatku od wartości dodanej. Aby VAT nie stał się narzędziem utrudniającym swobodny przepływ towarów w ramach UE, w prawie wspólnotowym istnieją zasady regulujące ten podatek. Najważniejsze z nich to:
• neutralność – oznaczająca, że ciężar ekonomiczny tego podatku ponosi wyłącznie ostateczny konsument towaru lub usługi, będący końcowym ogniwem obrotu, gdyż na każdym etapie obrotu podatnicy korzystają z prawa do odliczenia od podatku należnego podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług,
• powszechność - występująca na dwóch płaszczyznach: jako obciążenie podatkiem od towarów i usług każdego etapu obrotu towarem lub usługą oraz obciążenie tym podatkiem możliwie szerokiego katalogu dóbr i usług,
• zasada unikania podwójnego opodatkowania oraz braku opodatkowania - oznacza dążenie do jednokrotnego opodatkowania tej samej fazy obrotu,
• zasada zachowania konkurencji - mająca na celu zapewnienie podatnikom działającym w różnych państwach członkowskich tych samych warunków opodatkowania.