ZNAKI AKCYZY

Obowiązkowi oznaczania znakami akcyzy podlegają napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe.

Wyroby akcyzowe objęte obowiązkiem banderolowania:

1. muszą być prawidłowo oznaczone odpowiednimi znakami akcyzy przed zakończeniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, a w przypadku, o którym mowa w art. 47 ust. 1 pkt 1, 2, 4 lub 5 ustawy o podatku akcyzowym, przed przekazaniem do magazynu wyrobów gotowych lub dokonaniem ich sprzedaży;
2. bez ich uprzedniego prawidłowego oznaczenia odpowiednimi podatkowymi znakami akcyzy nie mogą być:

a) importowane, chyba że zostaną objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy albo wprowadzone do wolnego obszaru celnego, albo objęte procedurą składu celnego i prawidłowo oznaczone przed zakończeniem procedury zawieszenia poboru akcyzy albo przed objęciem procedurą dopuszczenia do obrotu celem sprzedaży na terytorium kraju poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy

b) przemieszczone na terytorium kraju w wyniku nabycia wewnątrzwspólnotowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy,

c) przemieszczone na terytorium kraju z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy w wyniku nabycia wewnątrzwspólnotowego przez zarejestrowanego odbiorcę.

Ustawa zwalnia z obowiązku oznaczania znakami akcyzy wyroby, które są:

• całkowicie niezdatne do użytku (np. z powodu wad jakościowych, wyroby nienadające się do spożycia lub połamane papierosy);
• wyprowadzone ze składu podatkowego i przeznaczone do dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej lub na eksport;
• umieszczane w składzie wolnocłowym i przeznaczone do sprzedaży w jednostkach handlowych tam usytuowanych;
• przewożone przez terytorium kraju w ramach procedury tranzytu w rozumieniu przepisów prawa celnego;
• przewożone z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego przez terytorium kraju;
• wyprodukowane na warunkach określonych w art. 47 ust. 1 pkt 1, 2, 4 lub 5 ustawy o podatku akcyzowym i przeznaczone do dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej lub na eksport;
• zwolnione od akcyzy lub objęte zerową stawką akcyzy.

Dalsze zwolnienia przewiduje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 sierpnia 2010 r. w sprawie zwolnień wyrobów akcyzowych z obowiązku oznaczania znakami akcyzy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1466 oraz poz. 1854).

RODZAJE ZNAKÓW AKCYZY

Ustawa przewiduje dwa rodzaje znaków: znaki podatkowe i legalizacyjne.

Wzory znaków i sposoby ich nanoszenia określają załączniki nr 1, 2 i 4 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2015 r. w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy (Dz.U. poz. 2283).

Podatkowe znaki akcyzy nanosi się na wyroby akcyzowe w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.

Podatkowe znaki akcyzy mają obowiązek stosować zarejestrowane podmioty będące:

• podmiotami prowadzącymi składy podatkowe,
• importerami,
• podmiotami dokonującymi nabycia wewnątrzwspólnotowego,
• przedstawicielami podatkowymi,
• podmioty dokonujące produkcji wyrobów akcyzowych, o której mowa w art. 47 ust. 1 pkt 1, 2, 4 lub 5 ww. ustawy,
• właścicielami wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 13 ust. 3 ww. ustawy,
• podmiotem zamierzającym nabyć wyroby akcyzowe i posiadającym zezwolenie, o którym mowa w art. 54 ust. 1 ww. ustawy.

Ponadto podatkowe znaki akcyzy otrzymuje podmiot sprzedający, nabywający wewnątrzwspólnotowo lub też importujący susz tytoniowy w przypadku, gdy te czynności skutkują powstaniem obowiązku podatkowego.

Legalizacyjne znaki akcyzy stosowane są w przypadku wystąpienia poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyrobów akcyzowych nieoznaczonych, oznaczonych nieprawidłowo lub nieodpowiednimi znakami akcyzy, w szczególności znakami uszkodzonymi, w przypadku, gdy wyroby te przeznaczone są do dalszej sprzedaży.

Znak akcyzy jest umieszczany na opakowaniach jednostkowych wyrobów akcyzowych w taki sposób aby zdjęcie znaku lub otwarcie opakowania powodowało trwałe i widoczne uszkodzenie znaku.

W przypadku legalizacyjnych znaków akcyzy istnieje również możliwość naniesienia ich na opakowania jednostkowe w stanie, w jakim opakowania występują poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy.

Znaków akcyzy nie można zbywać lub na jakichkolwiek innych zasadach odstępować lub przekazywać odpłatnie lub nieodpłatnie innym podmiotom. Importerzy, podmioty dokonujące nabycia wewnątrzwspólnotowego oraz przedstawiciele podatkowi, mogą przekazać banderole podmiotowi mającemu siedzibę poza terytorium kraju w celu naniesienia ich na opakowania jednostkowe wyrobów akcyzowych, które będą przedmiotem importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego.

Przepisy regulujące stosowanie znaków akcyzy nie są objęte harmonizacją. Państwa członkowskie mogą żądać, aby wyroby dopuszczone do konsumpcji na ich terytorium posiadały oznaczenia podatkowe lub krajowe znaki identyfikacyjne używane do celów fiskalnych (art. 39 dyrektywy 2008/118/WE).

PROCEDURA OTRZYMYWANIA ZNAKÓW AKCYZY

Procedurę otrzymywania znaków akcyzy reguluje:

1. rozdział 3 ustawy o podatku akcyzowym zatytułowany „Procedura otrzymywania znaków akcyzy" (art. 125-129),
2. rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy (§ 6-8).

W celu otrzymania znaków akcyzy podmiot obowiązany do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy składa:

1) wstępne zapotrzebowanie na znaki akcyzy do Ministerstwa Finansów (wzór: załącznik nr 7 do ww. rozporządzenia). Wstępne zapotrzebowanie składa się w terminie do dnia 30 października roku poprzedzającego rok, na który składane jest wstępne zapotrzebowanie, chyba że w ciągu roku kalendarzowego wystąpią okoliczności uzasadniające złożenie, zmianę lub cofnięcie wstępnego zapotrzebowania na znaki akcyzy podmiot, którego to dotyczy, jest obowiązany, z chwilą powstania tych okoliczności, do niezwłocznego złożenia w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych takiego zapotrzebowania, jego zmiany lub cofnięcia, z tym że ostateczna zmiana wstępnego zapotrzebowania na znaki akcyzy w przypadku:

• wyrobów tytoniowych nie może być złożona po dniu 30 września danego roku kalendarzowego, a jeżeli jest składana po dniu 1 września danego roku kalendarzowego, nie może przekraczać 5 % ilości zamówienia zawartego w ostatniej zmianie wstępnego zapotrzebowania, a jeżeli takiej zmiany nie było - we wstępnym zapotrzebowaniu;
• zmiany wzorów znaków akcyzy nie może być złożona po upływie ostatniego dnia czwartego miesiąca poprzedzającego datę wprowadzenia nowych wzorów znaków akcyzy, a jeżeli jest składana po pierwszym dniu czwartego miesiąca poprzedzającego datę wprowadzenia nowych wzorów znaków akcyzy, nie może przekroczyć 5% ilości zamówienia zawartego w ostatniej zmianie wstępnego zapotrzebowania, a jeżeli takiej zmiany nie było - we wstępnym zapotrzebowaniu.

Podmiot, który nie odebrał znaków akcyzy, objętych ostateczną zmianą wstępnego zapotrzebowania na znaki akcyzy, do końca danego roku kalendarzowego, wpłaca kwotę na pokrycie kosztów wytworzenia znaków akcyzy.

2) wniosek o wydanie banderol podatkowych lub o sprzedaż banderol legalizacyjnych oraz o wydanie upoważnienia do odbioru banderol do urzędu skarbowego właściwego w sprawach znaków akcyzy (wzór: załącznik nr 12 do ww. rozporządzenia).

Do wniosku podmiot:

a) załącza odpowiednio dokumenty określone w § 8 ww. rozporządzenia oraz
b) wpłaca:

• wartość podatkowych znaków akcyzy (załącznik nr 8 do ww. rozporządzenia),
• kwotę na pokrycie kosztów wytworzenia podatkowych znaków akcyzy (załącznik nr 9 do ww. rozporządzenia) - gdy wniosek dotyczy wydania podatkowych znaków akcyzy lub
• należność za legalizacyjne znaki akcyzy - gdy wniosek dotyczy wydania legalizacyjnych znaków akcyzy (załącznik nr 11 do ww. rozporządzenia).

Właściwość urzędu skarbowego w zakresie spraw dotyczących znaków akcyzyustala się ze względu na adres siedziby lub zamieszkania podmiotu obowiązanego do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy.

Wykaz urzędów skarbowych i izb administracji skarbowej właściwych w sprawach znaków akcyzy określa rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 17 lutego 2017 r. w sprawie właściwości urzędów skarbowych i izb administracji skarbowej w zakresie spraw dotyczących znaków akcyzy(Dz. U.  poz. 331 ) – obecnie 13 urzędów skarbowych.

Właściwy naczelnik urzędu skarbowego wydaje decyzję w sprawie znaków akcyzy oraz upoważnienie do odbioru tych znaków (w przypadku gdy banderole odbierane będą u wytwórcy).

Znaki akcyzy odbiera się:

• we właściwym urzędzie skarbowym lub
• w Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. (wytwórca znaków akcyzy).

Uwaga!

Podmioty obowiązane do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy, zobowiązane są do prowadzenia ewidencji znaków akcyzy. Szczegółowe zasady prowadzenia ewidencji określono w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 27 marca 2018 r. w sprawie ewidencji i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy (Dz. U. poz. 643 z późn. zm.).

WAŻNOŚĆ ZNAKÓW AKCYZY

Ważność znaków akcyzy w przypadku wyrobów spirytusowych lub winiarskich wynosi 24 miesięcy. W tym okresie podmiot, który otrzymał te znaki zobowiązany jest je nanieść na te wyroby. Po upływie 24 miesięcy znaki te tracą ważność i podlegają zwrotowi.

W przypadku wyrobów tytoniowych, podmiot jest obowiązany oznaczyć wyroby do końca roku kalendarzowego odpowiadającemu rokowi wytworzenia tych znaków nadrukowanemu na opakowaniu.

Od dnia 1 stycznia danego roku kalendarzowego na opakowania jednostkowe wyrobów tytoniowych lub na wyroby tytoniowe mogą być nanoszone wyłącznie znaki akcyzy z nadrukowanym rokiem wytworzenia odpowiadającym rozpoczynającemu się rokowi kalendarzowemu.

Znaki akcyzy naniesione na opakowania jednostkowe wyrobów tytoniowych lub na wyroby tytoniowe w danym roku kalendarzowym zachowują ważność do ostatniego dnia lutego następnego roku kalendarzowego.

Znaki akcyzy na wyroby tytoniowe niewykorzystane do dnia 31 grudnia danego roku kalendarzowego są zwracane w terminie do końca lutego następnego roku kalendarzowego podmiotowi, który je wydał.

Akty prawne dotyczące podatku akcyzowego dostępne są na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.