Umorzone wierzytelności nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, z wyjątkiem sytuacji, gdy wcześniej takie wierzytelności zostały, na podstawie art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w skr. "updof"), zaliczone do przychodów należnych (art. 23 ust. 1 pkt 41 updof).

Oznacza to, że umorzona wierzytelność może być kosztem uzyskania przychodów, jeżeli wierzytelność została wcześniej zaliczona do przychodów należnych w rozumieniu art. 14 updof.

Umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa (art. 508 ustawy - Kodeks cywilny). Tak więc warunkiem koniecznym dla umorzenia wierzytelności jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody czy też poprzez oświadczenie).

Wierzytelność będzie umorzona wtedy, gdy wierzyciel uzyska wiadomość od dłużnika, że przyjął on zwolnienie z długu. I dopiero wówczas taka wierzytelność może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.

Zatem koszt podatkowy może stanowić umorzona wierzytelność w sytuacji, gdy np.:

• została zawarta z dłużnikiem ugoda, na mocy której umorzona została cała kwota wierzytelności albo też jej część, pod warunkiem zapłaty przez dłużnika pozostałej części;
• wierzytelność została umorzona na podstawie układu zawartego z dłużnikiem przed sądem;
• wierzytelność została umorzona na podstawie przepisów szczególnych, np. ustawy;
• o restrukturyzacji czy też prawa upadłościowego.

Jeżeli w kwocie umorzonej wierzytelności zawarty jest podatek od towarów i usług, to do kosztów uzyskania przychodów zalicza się tylko wierzytelność w kwocie netto. Należny podatek VAT zawarty w wierzytelności nie podlega bowiem, zgodnie z art. 14 ust. 1 updof, zaliczeniu do przychodów należnych, a tym samym nie może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.

Podstawa prawna:
1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.