Procedury przetargowe
Wszystkie przetargi sprzedaży obligacji i bonów skarbowych są przeprowadzane w formule przetargu jednej ceny (ang. uniform price auction).
Do końca 2011 r. przetargi sprzedaży SPW odbywały się w systemie aukcji wielu cen (ang. multiple-price auction), co oznacza, że każdy z inwestorów nabywał papiery po cenie, którą zgłosił w swojej ofercie.
W przypadku przetargu jednej ceny wszyscy uczestnicy przetargu, których oferty zostają przyjęte, płacą za nabyte papiery wartościowe jednolitą cenę równą najniższej cenie spośród zaakceptowanych ofert. Przetargi odkupu są prowadzone na stosowanych wcześniej zasadach.
Inwestorzy mają możliwość składania ofert niekonkurencyjnych na przetargach sprzedaży obligacji i bonów skarbowych. Oferty niekonkurencyjne są deklaracjami zakupu, w których inwestorzy określają jedynie ilość papierów, które są gotowi nabyć bez podawania ich ceny. Inwestorzy składający oferty niekonkurencyjne płacą za zakupione papiery cenę równą cenie minimalnej ustalonej na danym przetargu. Prognozowany udział ofert niekonkurencyjnych w łącznej wartości sprzedaży na danym przetargu wynosi 15%.
Oferty zakupu SPW są przesyłane przez DSPW do Narodowego Banku Polskiego do godziny 11:00 w dniu przetargu. Po upływie terminu składania ofert Minister Finansów podejmuje decyzję o wysokości ceny minimalnej dla SPW o danym terminie wykupu. Oferty zawierające ceny wyższe od ceny minimalnej są akceptowane w całości zaś oferty z ceną równą cenie minimalnej mogą zostać przyjęte z zastosowaniem redukcji ofert lub w całości.
Od dnia 1 października 2013 wprowadzono zasadę zaokrąglania zredukowanych ofert na wszystkich typach przetargów do najbliższej od góry wielokrotności 1000 sztuk w przypadku obligacji i 10 sztuk w przypadku bonów skarbowych. Liczba papierów w ofercie po redukcji i zaokrągleniu nie może być większa od liczby papierów określonej w ofercie. Zasada zaokrąglania dotyczy wszystkich redukowanych ofert na przetargach sprzedaży, uzupełniających, zamiany i odkupu. Uczestnik przetargu może złożyć JEDNĄ ofertę niekonkurencyjną na danym przetargu (dotyczy również ofert na przetargu uzupełniającym).
Minister Finansów posiada prawo do zorganizowania (nie później niż następnego dnia po przetargu sprzedaży) przetargu uzupełniającego o wartości wynoszącej maksymalnie 20% podaży SPW oferowanych na przetargu sprzedaży. W przetargu uzupełniającym mogą brać udział wszyscy DSPW oraz bank BGK bez względu na to czy dany podmiot złożył ofertę zakupu na przetargu sprzedaży – oferty uczestników przetargu uzupełniającego, którzy nie dokonali zakupów na przetargu sprzedaży są realizowane w drugiej kolejności po zaspokojeniu popytu podmiotów, które nabyły SPW w ramach przetargu sprzedaży. Zakup papierów na przetargu uzupełniającym odbywa się po minimalnej cenie ustalonej na przetargu sprzedaży.
Schemat przebiegu przetargu sprzedaży i przetargu uzupełniającego SPW przedstawia poniższa tabela:
Obligacje hurtowe | Bony skarbowe | |
PRZETARG SPRZEDAŻY | ||
Agent emisji | Narodowy Bank Polski | |
Uczestnicy przetargu | DSPW + BGK | |
Format przetargu | Przetarg jednej ceny - każdy uczestnik przetargu nabywa SPW po minimalnej cenie zaakceptowanej na przetargu | |
Publikacja komunikatu o przetargu | Dzień "T-2", godzina 15:00 | Dzień "T-1", godzina 15:00 |
Termin składania ofert | Dzień "T", godzina 11:00 | Dzień "T", godzina 11:00 |
Minimalna wartość nominalna oferty | 1.000.000 PLN | 100.000 PLN |
Publikacja wyników przetargu | Dzień "T", godzina 11:30 | Dzień "T", godzina 11:30 |
Termin zapłaty za nabyte SPW 1) | Dzień "T+2", godzina 12:30 | Dzień "T+2", godzina 14:00 |
PRZETARG UZUPEŁNIAJĄCY | ||
Agent emisji | Narodowy Bank Polski | |
Uczestnicy przetargu 2) | DSPW + BGK | |
Format przetargu | Przetarg jednej ceny - każdy uczestnik przetargu nabywa SPW po cenie minimalnej ustalonej na przetargu sprzedaży. | |
Publikacja komunikatu o przetargu | Dzień "T", godzina 12:30 | |
Termin składania ofert na przetarg | Dzień "T", godzina 13:30 | |
Publikacja wyników przetargu | Dzień "T", godzina 13:45 | |
Termin zapłaty za nabyte SPW | Dzień "T+2", godzina 12:30 | Dzień "T+2", godzina 14:00 |
1) Data zapłaty za SPW wyemitowane w ramach przetargu sprzedaży przypada z reguły dwa dni po dacie przetargu - w uzasadnionych przypadkach Minister Finansów ma prawo wyznaczyć inny termin. 2) Oferty uczestników przetargu uzupełniającego, którzy nie dokonali zakupów na przetargu sprzedaży są realizowane w drugiej kolejności po zaspokojeniu popytu podmiotów, które nabyły SPW na przetargu sprzedaży |
Przetarg zamiany obligacji (ang. switching auction) polega na odkupie jednej serii obligacji przed terminem zapadalności, przy czym rozliczenie transakcji dokonywane jest poprzez wydanie dotychczasowemu posiadaczowi odkupywanego papieru obligacji innej serii - odkupione papiery podlegają umorzeniu. Operacja zmiany obligacji skarbowych jest w pełni operacją bezgotówkową. Wśród celów przyświecających prowadzeniu tego typu operacji przez Ministra Finansów można wymienić między innymi:
- ograniczanie ryzyka refinansowania długu,
- powiększanie wartości poszczególnych emisji obligacji,
- zamykanie niewielkich oraz mało płynnych emisji obligacji rynkowych i nierynkowych,
- zarządzanie ryzykiem stopy procentowej.
Od dnia 1 października 2013 r. wprowadzono:
- formułę jednej ceny na przetargi zamiany - Minister Finansów ustala minimalną cenę zamiany, która jest ceną rozliczenia dla wszystkich przyjętych ofert na danej parze obligacji;
- możliwość składania niekonkurencyjnych ofert na przetargach zamiany - uczestnik przetargu może złożyć JEDNĄ ofertę niekonkurencyjną, w której określa jedynie liczbę zbywanych obligacji bez określania ceny papierów oferowanych przez Ministra Finansów. Procentowy udział ofert tego typu w łącznej wartości odkupu będzie określany w komunikatach o przetargu na zasadach analogicznych do przetargów sprzedaży (obecnie wynosi 15%).
- możliwość zakupu gotówkowego po przetargu zamiany - uczestnicy przetargu, którzy nabyli obligacje na przetargu zamiany są uprawnieni do nabycia dodatkowych obligacji w liczbie stanowiącej różnicę pomiędzy sumą papierów danej serii nabytych przez uczestnika przetargu na przetargu zamiany, a najbliższą wielokrotnością 1000.
Schemat przebiegu przetargu zamiany SPW przedstawia poniższa tabela:
PRZETARG ZAMIANY | |
Agent emisji | Narodowy Bank Polski |
Uczestnicy przetargu | DSPW + BGK |
Format przetargu | Przetarg jednej ceny - Minister Finansów ustala minimalną cenę zamiany, która jest ceną rozliczenia dla wszystkich przyjętych ofert na danej parze obligacji |
Publikacja komunikatu o przetargu | Dzień „T-2", godzina 15:00 |
Publikacja komunikatu z cenami zamiany | Dzień „T-1", godzina 15:00 |
Termin składania ofert | Dzień „T", godzina 11:00 |
Minimalna wartość nominalna oferty | 1.000.000 PLN |
Publikacja wyników przetargu | Dzień „T", godzina 12:00 |
Termin przyjęcia ofert zakupu gotówkowego | Dzień „T", godzina 12:15 |
Publikacja wyników zakupu gotówkowego | Dzień „T", godzina 12:30 |
Termin rozliczenia przetargu1) | Dzień „T+2", godzina 12:30 |
1) Data rozliczenia przetargu zamiany obligacji przypada z reguły dwa dni po dacie przetargu - w uzasadnionych przypadkach Minister Finansów ma prawo wyznaczyć inny termin. |