Pytanie:
Czy należy przyjąć wniosek o wydanie decyzji dotyczącej stosowania przepisów prawa celnego (np. wniosek o uznanie miejsca do przedstawienia towaru, wniosek o udzielenie pozwolenia na korzystanie z zabezpieczenia generalnego) złożony przez przedsiębiorcę zagranicznego spoza Unii Europejskiej, który zgodnie z art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2015 r. poz.584, z późn.zm.) utworzył oddział na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Należy zaznaczyć, że przedsiębiorca otrzymał w Polsce numer NIP, REGON oraz EORI, z tym że powyższej rejestracji dokonano bez wskazania, że chodzi o oddział w Polsce zagranicznego przedsiębiorcy. Również  składając wnioski o wydanie decyzji przedsiębiorca nie posługuje się pełną nazwą zgodnie z zapisem w Krajowym Rejestrze Sądowym, tj. bez określenia „Oddział  w Polsce"
Odpowiedź:
Zgodnie z art. 11 Rozporządzenia Delegowanego, o pozwolenie celne może ubiegać przedsiębiorca posiadający siedzibę na obszarze celnym Unii Europejskiej. Za „osobę mającą siedzibę na obszarze celnym Unii" UKC uznaje, w przypadku osoby prawnej lub stowarzyszenia osób – każdą osobę, której siedziba statutowa, siedziba główna lub inna stała siedziba znajduje się na obszarze celnym Unii.
Natomiast „stałą siedzibę" definiuje się jako stałe miejsce prowadzenia działalności, gdzie stale są obecne zarówno niezbędne zasoby ludzkie, jak i środki techniczne, za pomocą których są przeprowadzane w całości lub częściowo wszystkie operacje celne danej osoby.
Oddziału przedsiębiorcy zagranicznego nie można uznać za „osobę" w rozumieniu przepisów celnych, tym samym oddział nie jest „przedsiębiorcą" i nie może samodzielnie ubiegać się o pozwolenie celne. Przedsiębiorcą jest natomiast „firma matka" nawet jeżeli ma siedzibę główną poza obszarem celnym UE.
W świetle powyższych regulacji wnioskodawca występujący o udzielenie pozwolenia powinien spełniać m.in. przesłankę, która wymaga posiadania przez tego wnioskodawcę siedziby na obszarze celnym Unii. W ramach oceny tej przesłanki organ celny przeprowadza analizę, czy w danej sprawie mamy do czynienia z osobą, która na obszarze celnym Unii posiada siedzibę statutową, siedzibę główną lub inną stałą siedzibę. W przypadku gdy przedsiębiorca zagraniczny spoza UE utworzył na terenie PL oddział, ocena czy oddział ten może być uznany za „inną stałą siedzibę" firmy „matki" polega na ocenie, czy mamy tu do czynienia ze stałym miejscem prowadzenia działalności, gdzie stale są obecne zarówno niezbędne zasoby ludzkie, jak i środki techniczne, za pomocą których są przeprowadzane w całości lub częściowo wszystkie operacje celne danej osoby.
Nie można tym samym a priori założyć, że oddział przedsiębiorcy zagranicznego, jako forma prowadzenia przez osobę działalności gospodarczej na terenie PL, wyklucza, lub nie, spełnienie przesłanki posiadania przez przedsiębiorcę spoza UE „innej stałej siedziby" znajdującej się na obszarze celnym UE. Takiej oceny dokonuje się w każdej sprawie indywidualnie.
Z dniem 5 marca 2018 r. dana „siedziba w UE" stała się elementem danych rejestracyjnych EORI. Weryfikacji, czy oddział przedsiębiorcy zagranicznego w Polsce można uznać siedzibę przedsiębiorcy w UE dokonuje organ rejestracyjny – Wydział Centralna Rejestracja IAS w Poznaniu. Dana ta odzwierciedlana jest w systemie SZPROT, podczas rejestracji „firmy matki" w sekcji „Informacje o oddziałach przedsiębiorcy".
Podkreślić należy, że numer EORI nadawany jest przedsiębiorcy zagranicznemu, a nie jego oddziałowi. Pozwolenie również wydawane jest przedsiębiorcy zagranicznemu, a nie jego oddziałowi.
Zidentyfikowane błędnie nadane oddziałowi przedsiębiorcy zagranicznego numery EORI każdorazowo podlegają anulowaniu. O stwierdzonych przypadkach błędnej rejestracji EORI należy informować Wydział Centralnej Rejestracji IAS w Poznaniu.